Actor sequitur forum rei – sądem właściwym do wytoczenia powództwa jest miejsce zamieszkania pozwanego („powód idzie za sądem pozwanego”)
Actori incumbit probatio – ciężar dowodu spoczywa na powodzie
Bis de aedem re ne sit actio – wykluczone jest wytoczenie ponownego powództwa w tej samej sprawie, rozstrzygniętej już raz prawomocnym orzeczeniem
Dura lex, sed lex – surowa ustawa, lecz ustawa (surowe prawo, lecz prawo)
Facta non praesumntur, sed probantur – okoliczności faktycznych nie domniemywa się, lecz należy je udowodnić
Furiosi voluntas nulla est – upośledzony umysłowo nie jest zdolny do wyrażenia woli
Hominum causa omne ius constitutum est – wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi
Ignorantia iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi
In dubio pro reo – w razie wątpliwości należy orzec na korzyść pozwanego
Impossibilium nulla obligatio – zobowiązanie do wykonania świadczenia niemożliwego jest nieważne
Ius est ars boni et aequi – prawo jest sztuką stosowania, tego co dobre i słuszne
Ius publicum privatorum pactia mutari non potest – przepisy prawa publicznego nie mogę być zmieniane poprzez umowy osób prywatnych
Lex posterior derogat priori – ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
Lex retro non agit – ustawa nie działa wstecz
Lex specialis derogat legi generali – ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
Manifestum non eget probatione – to co oczywiste nie wymaga dowodu, fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu
Mater sumper certa est – matka jest zawsze pewna (dot. pochodzenia ojcostwa)
Mora omnia iura solvit – śmierć rozwiązuje wszystkie prawa (ustaje zdolność prawna)
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur – dziecko poczęte uważa się za już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyści
Nemo iudex in causa sua – nikt nie może sędzią w swojej sprawie
Nemo plus iuris ad alium transfere potest, quam ipse habet – nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada.
Nihil commune hebet proprietas cum possessione – własność nie ma nic wspólnego z posiadaniem
Novus rex, nova lex – nowy władca, nowa ustawa
Nulla poena sine lege – nie ma kary bez ustawy
Nullun crimen sine lege – nie ma przestępstwa bez ustawy
Nullum crimen sine poena – żadne przestępstwo nie może pozostać bez kary
Pacta sunt servanda – umów należy dotrzymywać
Prior tempore potior iure – kto pierwszy co do czasu, ten pierwszy co do prawa (zasada pierwszeństwa przy nabywaniu i wykonywaniu prawa)
Publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat, privatum quod ad singulorum utilitarum – prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, zaś prywatnym to, które dotyczy korzyści jednostek
Socii mei socius non est socius meus – wspólnik mojego wspólnika nie jest moim wspólnikiem
Superficies solo cedit – to, co jest trwale z gruntem połączone, staje się częścią składową gruntu i własnością właściciela gruntu
Ubi societas ibi ius – gdzie społeczeństwo, tam prawo
Ubi lex ibi poena – gdzie prawo, tam kara
Vis vi repellere licet – siłę wolno odeprzeć siłą (zasada dot. obrony koniecznej)